Miesiąc: lipiec 2015

by ·1 Comment
tumblr_m9rsiyJugz1qcu8tmo1_250Węgierskie banki, wśród nich m.in. największy – OTP, czekają na stanowisko Trybunału Konstytucyjnego w sprawie rządowego nakazu wyrównania strat klientom, którzy zadłużyli się we frankach szwajcarskich. Dotyczy to nie tylko kredytów hipotecznych, ale także pożyczek np. na zakupy samochodów. Posłowie postawili kropkę nad „i”, uchwalając we wrześniu drugą ustawę w tej sprawie.

Banki działające na Węgrzech mają obowiązek wyrównania szkód swoich klientów powstałych wskutek wzrostu kursu szwajcarskiej waluty i oprocentowania denominowanych w niej kredytów. Dotyczy to nie tylko kredytów hipotecznych zaciąganych na mieszkania i domy, ale także pożyczek, z których finansowane były np. zakupy samochodów.

Posłowie postawili kropkę nad „i”, uchwalając 24 września 2014 r. drugą ustawę w tej sprawie, regulującą praktyczne zasady rozliczeń banków z ich klientami. Opracowanie przepisów wykonawczych powierzono Węgierskiemu Bankowi Narodowemu. Na ich ogłoszenie trzeba poczekać, ale już wiadomo, że sektor bankowy poniesie ogromne straty i zakończy rok na minusie. Za to, że – wedle ustawy z czerwca – nieuczciwie ustalały marżę walutową oraz że wykorzystując klauzule umowne podniosły oprocentowanie kredytów w frankach szwajcarskich, banki będą musiały zwrócić swoim klientom aż 1 bln forintów, czyli dziś około 3,2 mld euro.

Ustawowo nierówni

Banki mają bardzo mało czasu na zaskarżenie postanowień parlamentu, który potraktował je hurtowo i uznał, że udzielając kredytów we frankach, wszystkie postępowały nieuczciwie. Sprawiedliwości próbowało szukać 80 banków i innych instytucji finansowych (m.in. firmy leasingowe). Większość odeszła z sądów z kwitkiem. Tylko nieliczne coś uzyskały. Trzy tylko na razie, bo sąd zawiesił postępowanie z ich powództwa i zwrócił się o pomoc do Trybunału Konstytucyjnego. Niektóre uzyskały z kolei częściową satysfakcję, ponieważ sąd uznał, że nieuczciwie działały tylko w pewnym zakresie.

Wśród oczekujących na stanowisko Trybunału Konstytucyjnego jest największy bank węgierski – OTP. Sędzia sądu powszechnego orzekający w sprawie tego banku uznał, że w jego rozumieniu ustawa regulująca sprawy osób zadłużonych we frankach szwajcarskich jest sprzeczna z konstytucją i zawiesił procedowanie. Zwrócił uwagę, że ustawodawca naruszył konstytucyjne zasady bezpieczeństwa prawnego i prawo do jednakowego traktowania stron przed sądem, ponieważ poprzez ograniczenie czasu wyznaczonego na złożenie pozwu ewentualny pozwany zyskiwał przewagę nad powodem. Sędzia stwierdził również, że niektóre przepisy ustawy nie odpowiadają zasadom normatywności, bo w ustawie brakuje nawet jednoznacznej definicji kredytu dewizowego. Inny sędzia zauważył natomiast, że ustawa narusza Traktat Rzymski, zaś nieskonsultowanie jej z Europejskim Bankiem Centralnym jest podstawą do całkowitego jej unieważnienia.

Takie oceny były jednak wyłącznie wyjątkami od reguły, więc rząd dobrze skalkulował i trafnie przewidział bieg wydarzeń. Ryzyko (a dla banków szansa), że TK wyda orzeczenie po myśli sektora finansowego, też jest zresztą niewielkie, a to dlatego, że niebawem zdominowany przez członków rządzącej partii Fidesz parlament wybierze trzech nowych członków trybunału. Nowi nominaci powiększą przewagę sędziów z nadania obecnej władzy. Do roku 2010 trzymano się zasady, że kandydatów do Trybunału Konstytucyjnego strona rządowa proponuje wspólnie z opozycją po ich uprzednim przesłuchaniu w komisji sprawiedliwości, jednak od czterech lat nie ma w kwestii tych powołań żadnego porozumienia.

Jest jeszcze gorzej – we wrześniowym przesłuchaniu owych trzech kandydatów i potem w głosowaniu opozycja parlamentarna w ogóle nie wzięła udziału. Wprawdzie jeden z jej posłów był najpierw obecny na sali, ale gdy tylko zadał pierwsze pytanie, prowadzący obrady komisji odebrał mu głos, więc wyszedł, bo nic tam było po nim. Wszystko zatem, a przynajmniej wiele, wskazuje, że trybunał nie podzieli zdania sędziów zgłaszających zasadnicze wątpliwości co do konstytucyjności oprotestowanych przez banki przepisów.

Po sprawiedliwość do Europy

Słynący z dobrych relacji z premierem Viktorem Orbánem prezes OTP Banku i zarazem szef Węgierskiego Związku Piłki Nożnej Sándor Csányi zaznaczył w wywiadzie prasowym, że jeżeli sprawa upadnie przed Trybunałem Konstytucyjnym, to jego bank zwróci się do sędziów w Unii Europejskiej. Zważywszy na to, że kilka tygodni temu Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu odrzucił odwołanie państwa węgierskiego i zobowiązał władze do wypłacenia dziewięciu małym Kościołom odszkodowania (chodziło o odebranie tym grupom religijnym statusu Kościołów na podstawie zmian ustawowych), może to budzić w szeregach władzy pewne obawy W przypadku zdegradowanych Kościołów chodzi jedynie o kilka miliardów forintów, zaś koszty do poniesienia przez banki odpowiadają tegorocznemu deficytowi budżetowemu wyznaczonemu na poziomie prawie 3 proc. PKB.

Banki nastawione są (przynajmniej na razie) bojowo i zapewniają, że będą walczyć o swój honor (i pieniądze) do ostatniej kropli krwi. Boje bojami, a praktyka biznesowa praktyką, więc tutejsze instytucje finansowe zawiązały do tej pory w związku z nowym prawem fundusze rezerwowe w łącznej wysokości 350 mld forintów. Jeszcze bardziej zdecydowanie zareagował Raiffeisen Bank Hangary, oznajmiając, że będzie zmuszony podnieść swój kapitał. Jego szef Heinz Wiedner powiedział w wywiadzie dla Reutersa, że od firmy matki (Raiffeisen Bank International) otrzyma w tym roku około 200 mln euro z przeznaczeniem na podwyższenie kapitału. Prezes wskazał, że głównym powodem tej decyzji jest trudna sytuacja spowodowana przez węgierską ustawę o kredytach w frankach szwajcarskich. Zdementował jednak pogłoski, że jego bank macierzysty planuje wycofanie się z Węgier. Powiedział, że Raiffeisen nie chce zaprzepaścić swojej pozycji w Europie Wschodniej, a z drugiej strony w dzisiejszej sytuacji ciężko byłoby znaleźć kupca na węgierski Raiffeisen, który spodziewa się zysków dopiero w roku 2016. Problemy tego banku są potwierdzeniem trudnej sytuacji całego krajowego sektora bankowego, który liczy się w 2014 roku z ogromnymi stratami. W samym tylko II kwartale strata sektora przekroczyła 361 mld forintów, czyli równowartość blisko 1,2 mld euro.

Złych emocji nie kryje Związek Banków Węgierskich. Pod koniec września poinformował prasę, że również i on wnosi sprawę ustawy o kredytach w frankach szwajcarskich do Trybunału Konstytucyjnego, a jednocześnie zwraca się do prezydenta Węgier o jej niepodpisywanie.

Związek podpisał się pod wcześniej zgłaszanymi zastrzeżeniami, a ponadto ostro skrytykował postanowienie ustawy, wedle którego banki nie mają do 30 kwietnia 2016 roku prawa podnosić oprocentowania kredytów ani przerzucanych na klientów kosztów usług bankowych.

Bilans nie wyjdzie na zero

O rozmiarach i złożoności problemu kredytów w frankach szwajcarskich świadczy fakt, że dotyka on 400 instytucji finansowych i 1,3 mln rodzin. Według szacunku Węgierskiego Banku Narodowego przeciętna rodzina z tej grupy może dostać z powrotem od swojego banku około 2 mln forintów, czyli niemal dwukrotność rocznego dochodu osoby z wynagrodzeniem minimalnym. Nic zatem dziwnego, że sprawa ma nie tylko wielkie znaczenie gospodarcze, lecz również polityczne. Tym bardziej, że 12 października Węgrzy po sześciu miesiącach znowu pójdą do urn, tym razem w wyborach komunalnych.

Jakie mogą być następstwa makroekonomiczne pojawienia się nagle w kieszeniach obywateli tak dużych pieniędzy i spadku salda ich kredytów o 20–30 proc.? Rząd oczekuje, że skokowo wzrośnie konsumpcja krajowa, co pomoże rozkręcić całą gospodarkę. Niezależni ekonomiści zwracają przede wszystkim uwagę, że osoby, które już zamknęły obsługę swoich kredytów frankowych dostaną jedynie 1/3 tej kwoty, więc pieniędzy do wydania w sklepach będzie o wiele mniej niż 1 bln forintów. Poza tym duża część beneficjentów ustawy przeznaczy otrzymane pieniądze na powiększenie oszczędności. Reszta odczuwa dobrodziejstwa ustawy tylko w formie zmniejszonych rat miesięcznych i redukcji kapitału do oddania. Paradoksalnie dla części Węgrów rzucona przez rząd lina ratunkowa zamieni się w odrzucony niedawno od siebie balast. Setki tysięcy zainteresowanych spodziewało się takiej lub podobnej pomocy i już długie miesiące temu postanowiło zaprzestać obsługi swojego zadłużenia. Teraz raty będą wprawdzie mniejsze, ale trzeba je będzie zacząć znowu płacić.

Wzrost konsumpcji nie wiec będzie szczególnie okazały, a co za tym idzie efekt w przeliczeniu na wzrost PKB wyniesie zapewne 0,1–0,2 proc.

Istotniejsze od nieco wyższego spożycia będzie według części ekonomistów negatywne oddziaływanie na PKB bilionowego obciążenia banków. Spodziewać się można zmniejszenia akcji kredytowej skierowanej do ludności i do przedsiębiorstw. W roku 2011, kiedy banki po raz pierwszy odciążyły nieco osoby zadłużone we frankach szwajcarskich, zaksięgowały 260 mld forintów straty, a wartość kredytów przyznanych węgierskim firmom spadła w efekcie o 10 proc. Ówczesne straty banków obniżyły węgierski PKB o 0,4–0,5 proc. Można oczekiwać, że teraz reakcje i skutki będą podobne, z tym że obniżka PKB liczona będzie nie w ułamkach, tylko w całych punktach procentowych.

Wybawianie frankowych dłużników z opresji wyłącznymi siłami banków oznacza, że stracą one aż 1/3 kapitałów własnych. Rząd liczy, że ich właściciele nie dopuszczą do obniżenia kapitalizacji banków do niebezpiecznego poziomu i wyasygnują nowe środki. Możliwe jest jednak także, że działające na Węgrzech banki dostosują rozmiary swojej działalności do nowych realiów finansowych, a ich właściciele skierują kapitały w stronę rynków bardziej konwencjonalnych i zyskownych. Najważniejsze w całej tej sprawie jest wszakże to, że wraz z obecnym precedensem wszyscy aktorzy węgierskiej sceny gospodarczej muszą zacząć liczyć się z tym, że wbrew istniejącym uregulowaniom prawnym rząd może w każdej chwili skonfiskować wypracowany przez nich dochód.

Tylko jeden pomniejszy bank zagraniczny wycofał się do tej pory z Węgier. Gdyby wyszły też inne, to rząd by się nie zmartwił, bo przecież otwarcie stawia sobie cel: połowa bankowości w rodzimym posiadaniu. Biznes bankowy patrzy na długie lata naprzód, czego nie można jednak powiedzieć o większości innych branż i sektorów, więc inwestycje zagraniczne na Węgrzech mogą ucierpieć.

OF

by ·1 Comment

tumblr_mqi9mcqB3D1rqgjz2o1_500

Listy zastawne mogą uratować kredyty mieszkaniowe
,
Na polskim rynku będzie w 2015 roku działać prawdopodobnie już sześć banków hipotecznych. Jeśli zostaną uchwalone rządowe założenia zmian kilku ustaw, w tym prawa upadłościowego, emisję listów zastawnych rozpocznie zapewne PKO Bank Hipoteczny. Teraz banki badają rynek i zastanawiają się, jaki może być popyt na te papiery.

Do tej pory – już od kilkunastu lat – w Polsce działają mBank Hipoteczny i Pekao Bank Hipoteczny. W tym roku licencję na założenie podobnej instytucji dostał PKO BP. Źródła rynkowe twierdzą, że wnioski o licencję złożyły BZ WBK, Raiffeisen Bank Polska oraz Getin Noble Bank. To oznaczałoby, że grupy, w których działają lub będą działać banki hipoteczne, odpowiadają są za 60–70 proc. kredytów mieszkaniowych w Polsce.

Rząd spóźnia się z projektem

Szykowana zmiana prawa ma umożliwić bankom dostęp do długoterminowych, stabilnych źródeł finansowania kredytów hipotecznych. Możliwe będzie refinansowanie kredytów poprzez emisję listów zastawnych, czyli obligacji zabezpieczonych na hipotekach, a inwestowanie w te papiery będzie bezpieczniejsze. Mogą się one przełożyć na duży wzrost ocen wiarygodności kredytowej, co obniży koszt finansowania tym instrumentem.

Według przedstawionych na listopadowym Kongresie Bankowości Detalicznej prognoz prezesa PKO Banku Hipotecznego Rafała Kozłowskiego, gdyby nowe prawo weszło szybko w życie, a powstające banki rozpoczęły emisje, w ciągu trzech lat byłoby możliwe zrefinansowanie 7 proc. kredytów hipotecznych, czyli około 28 mld zł. W tej chwili emisje listów zastawnych sięgają ledwie 1 proc. wartości tych kredytów.

Nad projektem ustawy pracuje Rządowe Centrum Legislacyjne. Już widać opóźnienia. Rząd zapowiadał skierowanie go do Sejmu przed końcem roku, ale się na to nie zanosi. Nie wiadomo także, ile czasu zajmie parlamentowi uchwalenie nowego prawa. Przedstawiciele Ministerstwa Finansów szacują, że prace parlamentarne mogą potrwać około trzech miesięcy, gdyż jest to tzw. ustawa specjalistyczna, która nie prowokuje politycznej agresji, co przy wielu innych aktach prowadzi do przeciągania prac w nieskończoność. To znaczy, że parlament zdążyłby przed końcem kadencji.

Trudno jeszcze orzec, czy opóźnienia te przełożą się na plany banków. PKO Bank Hipoteczny powinien działać operacyjnie w I kwartale 2015 r. – ocenia Zbigniew Jagiełło, prezes banku PKO.

Zaczną od emisji wysokiej jakości

Na koniec III kwartału 2014 r. banki miały w portfelach niemal 350 mld zł kredytów mieszkaniowych. To bez mała 40 proc. wszystkich kredytów dla sektora niefinansowego. Nie sposób liczyć, że dzięki powstaniu banków hipotecznych i emisjom listów zastawnych problem refinansowania długoterminowych kredytów od razu zostanie rozwiązany. Będzie się jednak z czasem zmniejszał, a banki będą w stanie udzielać nowych kredytów.

Gdyby zmiany nie zostały wprowadzone, od 2018 roku, kiedy zacznie obowiązywać norma płynności długoterminowej wprowadzana przez Bazyleę III i unijne prawo, kredyty mieszkaniowe mogłyby się stać niemal zupełnie niedostępne, a tym samym niewyobrażalnie drogie. Obecnie w strukturze bilansów banków aktywa o terminie zapadalności powyżej roku mają wartość 1,1 bln zł, a pasywa zaledwie 400 mld zł.

Banki na razie planują emisje listów opartych na puli nowych – najmniej ryzykownych – kredytów. To słuszna droga, bo rynek potrzebuje emisji benchmarkowych, a te powinny być jak najlepszej jakości.

– Główny wysiłek powinien być związany z nowym portfelem kredytowym w złotych. To idealna sytuacja, jeśli chodzi o rating – mówił podczas kongresu Artur Szeski, dyrektor ds. instytucji finansowych w Fitch Polska.

PKO BP rocznie udziela około 10 mld zł kredytów hipotecznych, z czego w księgach banku hipotecznego znalazłoby się 30–40 proc.

– Po uzbieraniu sumy aktywów będziemy emitować listy zastawne – powiedział Zbigniew Jagiełło. Dodał, że dopiero w dalszej kolejności bank będzie rozważał emisje listów w oparciu o stare kredyty.

Na początek rynek krajowy

mBank Hipoteczny wyemitował w tym roku listy zastawne o wartości 710,7 mln zł (w całym 2013 r. 416,9 mln zł), a do końca roku planuje osiągnąć z emisji 1 mld zł. Rentowność dwóch transzy papierów o tenorze ośmio- i ośmio i półrocznym oraz wartości odpowiednio 300 i 200 mln zł uplasowanych w lipcu i sierpniu wyniosła WIBOR 6M plus 93 pkt baz. Wszystko to były emisje pod detaliczne, nowe kredyty hipoteczne udzielane przez mBank od 2013 r.

Wcześniejsze tegoroczne emisje listów w euro na znacznie mniejsze kwoty (8–20 mln) i stałej stopie 3,5 proc. miały rekordowe 15-letnie terminy zapadalności.

– Uplasowaliśmy do tej pory 70 mln euro na rynku międzynarodowym. W tej chwili są wysokie koszty i ryzyka podatkowe – mówił podczas kongresu Piotr Cyburt, prezes mBanku Hipotecznego.

Dlatego emisje w euro mają charakter czysto sondażowy, a ich koszty trudno uznać za satysfakcjonujące, gdyż zagraniczni inwestorzy są zobowiązani do płacenia podatku u źródła. Skala jest niewielka, a na międzynarodowych rynkach emocje budzą oferty zaczynające się od 250 mln euro. Transze złotowe rzędu 200–300 mln na naszym rynku są już jednak poważną propozycją.

– Traktuję to jako jedno z największych osiągnięć w ciągu ostatnich lat – mówi Cezary Stypułkowski, prezes mBanku.

– Nasza decyzja o rozwoju mBanku Hipotecznego była bardzo słuszna i zupełnie zmienia nasze możliwości, jeśli chodzi o finansowanie – dodaje wiceprezes Joerg Hessemmueller.

Przedstawiciele mBanku twierdzą, że osiągnęli już znaczną przewagę nad resztą stawki w zdobywaniu pozycji rynkowej, nawet jeżeli opóźnienia w uchwalaniu nowego prawa okażą się niewielkie.

– Proces dojścia do naszej pozycji zajmie innym około dwa lata. To samo dotyczy PKO – powiedział Cezary Stypułkowski.

PKO BP na koniec II kwartału 2014 r. miał w portfelu 89,3 mld zł kredytów hipotecznych, Getin Noble – 35 mld zł, Pekao – 32,7 mld zł, BZ WBK – 31,6 mld zł, mBank – 29,7 mld zł. W Getin Noble kredyty z rozpoznaną utratą wartości to blisko 3,8 mld zł, czyli bez mała 11 proc. portfela, gdyż bank udzielał ich szczególnie ryzykownie, w dodatku przy wyjątkowo szerokich spreadach kursowych.

– Na pewno będą w stanie wyselekcjonować pulę kredytów złotowych o niskiej LTV i dobrych zabezpieczeniach. W ich sytuacji obniżenie kosztu refinansowania będzie miało szczególne znaczenie – mówi Obserwatorowi Finansowemu przedstawiciel wysokiej kadry dużego banku.

Listy nie rozwiążą kłopotów z frankiem

Najtrudniej będzie o zrefinansowanie kredytów frankowych. Banki miały na koniec III kwartału 2014. r. prawie 133 mld zł takich kredytów w swoich portfelach.

– Byłem zwolennikiem poglądu, że uda się listami sfinansować stary portfel walutowy, jednak pojawia się ryzyko polityczne i zdolności kredytowej klienta, który zaciągnął kredyt we frankach. Może ten portfel powinien jeszcze dojrzeć i zmniejszyć LTV – mówił Piotr Cyburt.

Analitycy agencji Fitch Rebecca Holter i Stanislas de Bazelaire uważają, że ratingi papierów, dla których podstawą są kredyty walutowe, nie mają szans na osiągnięcie poziomów emisji w złotych. Dlaczego? Przez możliwe niekorzystne zmiany kursów oraz dlatego, że nadzabezpieczenie musiałoby być na tyle duże, by było odporne na scenariusze warunków skrajnych.

– Jeśli niekorzystne zmiany kursów walut tworzą znaczącą zmienność w ryzyku kredytowym lub w poziomie nadzabezpieczenia potrzebnym do określonego ratingu, jest duże prawdopodobieństwo, że będzie on ograniczony do ratingu długu niezabezpieczonego plus maksymalnie do dwóch stopni związanych z ochroną listów zastawnych w przypadku postępowań naprawczych – wyjaśniają analitycy.

Inwestorzy chcą mieć listy

Na rynkach europejskich obligacje zabezpieczone kupują głównie banki, od kilku lat w coraz większym stopniu angażują się w nie banki centralne, fundusze inwestycyjne iasset management, fundusze emerytalne i firmy ubezpieczeniowe. Czy w Polsce będzie popyt i jaka będzie jego struktura?

– Na pierwsze emisje w tym roku popyt był większy, niż się spodziewaliśmy. Jest za wcześnie, by przewidywać, jaki będzie rynek w przyszłym roku. W długim okresie sądzimy, że popyt musi przyjść z zagranicy. To bardzo trudny proces, w którym jesteśmy prekursorami. W tym momencie może to być drogie, ale w długiej pespektywie się nam opłaci – mówi Cezary Stypułkowski.

Na pewno popyt zgłoszą OFE, które po ostatnich zmianach mają w portfelach około 75 proc. akcji i będą musiały je sprzedawać, a także równoważyć ryzyko innymi aktywami. Nowa ustawa ma uelastycznić ich limity inwestycyjne.

– Ponieważ OFE nie mogą inwestować w obligacje Skarbu Państwa, listy będą jednym z najbardziej pożądanych aktywów – mówił na kongresie Tomasz Mrowczyk, dyrektor ds. inwestycji strategicznych i kapitałowych TFI PZU.

Pula aktywów OFE będzie się jednak systematycznie zmniejszać. W poprzednich latach rocznie z ZUS do OFE przepływało rocznie około 11 mld zł składek, teraz m.in. z powodu tzw. suwaka OFE oddają ZUS więcej gotówki, niż do nich napływa.

Maciej Karasiński, członek zarządu Aviva PTE, uważa, że listy są atrakcyjnym instrumentem dla firm ubezpieczeniowych, gdyż mają niską korelację z innymi aktywami.

– Z punktu widzenia strategicznej alokacji aktywów listy powinny się znaleźć w portfelach instytucji ubezpieczeniowej – mówi.

Popyt może przyjść z zagranicy

Jak może wyglądać popyt na rynkach międzynarodowych? Alain Gallois, szef należącej do francuskiej grupy bankowej BPCE platformy obrotu długiem Natixis, twierdzi, że polskie papiery w euro mogą liczyć na popyt na europejskim rynku, a moment na emisje jest dobry, bo lata 2013 i 2014 przyniosły spadek podaży netto i sytuacja ta utrzyma się w przyszłym roku. Prognozuje, że w 2015 roku podaż może wynieść 110–120 mld euro, a wykupione zostaną obligacje zabezpieczone o wartości 127 mld euro.

Inwestorzy mający w portfelach bardzo duże udziały rządowego długu poszukują instrumentów pozwalających im zdywersyfikować aktywa. Dlatego przyglądają się nierządowym papierom dłużnym oraz emisjom z państw spoza strefy euro. W dodatku we wrześniu Europejski Bank Centralny uruchomił trzeci już program skupu obligacji zabezpieczonych. W ciągu trzech tygodni od rozpoczęcia CBPP3 kupił łącznie papiery warte 4 mld euro, z czego 360 mln euro na rynku pierwotnym.

Agencje powiedzą A?

Obecnie obligacje zabezpieczone emitentów ze stabilnych krajów strefy euro są wyceniane 10 pkt baz., a emitentów z państw peryferyjnych 40 pkt baz. powyżej EURIBOR. Spready są przeciętnie o 40 pkt baz. niższe niż w instrumentach sekurytyzacyjnych (ABS). Wynika również z tego, że ponad 60 proc. emisji ocenianych przez agencję Standard and Poor’s, 59 proc. ocenianych przez Fitch i nieco ponad 50 proc. przez Moody’s ma ratingi AAA. Na jakie oceny – po zmianach w prawie – mogą liczyć polskie papiery?

– Automatyczne wydłużenie terminu zapadalności listów zastawnych o rok z dniem ogłoszenia (ewentualnej) upadłości banku hipotecznego, sześciomiesięczne pokrycie płatności odsetek oraz możliwość odroczenia płatności kapitału aż do trzech lat po najpóźniejszym terminie zapadalności aktywów w zależności od wyników specyficznych testów to zmiany, które wydają się rozwiązywać kwestię ryzyka płynności, która jest pietą achillesową obecnej ustawy – twierdzą Rebecca Holter i Stanislas de Bazelaire.

Jeśli nowa ustawa będzie zgodna z przyjętymi przez rząd założeniami, to zobowiąże banki hipoteczne do utrzymywania bufora płynności, który ma pokrywać odsetki za okres kolejnych sześciu miesięcy i wprowadzi mechanizm, dzięki któremu płatności kapitału mogłyby być odroczone. To zmniejszyłoby ryzyko związane z ograniczoną zbywalnością kredytów hipotecznych i kredytów sektora publicznego w przypadku złej koniunktury.

– Teoretycznie takie właściwości nowej ustawy umożliwiają, żeby rating listów zastawnych był o 12 stopni wyższy od ratingu niezabezpieczonego zadłużenia – dodają analitycy Fitch, zastrzegając jednocześnie, że zmiany zostałyby odzwierciedlone w ratingach ich agencji dopiero po ich wprowadzeniu oraz dostosowaniu do nich warunków emisji. Już po opublikowaniu projektu ustawy Fitch skomentowałby jednak ich oczekiwany wpływ, żeby emitenci i inwestorzy zostali uprzedzeni co do kierunku ratingów.

– Jeżeli wszystko pójdzie jak należy, to mamy szansę na AAA. Będziemy się jednak przyglądać każdej transzy osobno. Nie podejmuję się powiedzieć, jaki jest możliwy poziom ratingu w walucie obcej – mówił podczas kongresu Artur Szeski.

Podwyżka ratingu listów zastawnych może obniżyć – przynajmniej na początku – koszty finansowania do wysokości WIBOR 6M plus 40 pkt baz. Przy stawce WIBOR 6M z początku listopada 1,94 proc. oznaczałoby to 2,34 proc. Na 21 listopada byłoby to 2,45 proc. wobec 2,57-proc. rentowności 10-letnich obligacji skarbowych. Rentowność dla inwestora mogłaby być mniejsza niż dla obligacji skarbowych, a równocześnie koszt finansowania dla banku wyższy niż z najtańszych depozytów. To komplikuje sytuację od strony popytu i pod względem opłacalności emisji.

Zarówno banki, jak i inwestorzy działają jednak w środowisku wyjątkowo niskich stóp procentowych. Nie jest jednak pewne, czy banki będą w stanie utrzymać oprocentowanie depozytów na rekordowo niskich poziomach, nie ryzykując ich odpływu. Nie jest też wykluczone, że rentowności listów w porównaniu z innymi klasami aktywów okażą się długoterminowo warte rozważenia.